2010 - රසායන විද්‍යා නොබෙල් ත්‍යාගය හිමිවී ඇත්තේ රිචර්ඩ් හෙක්, අයි-ඉචි නෙගීසී, අකිරා සුසුකි නම් රසායන විද්‍යාඥයින් තිදෙනාටය. හැටේ සහ හැත්තැවේ දශකයේදී නිර්මාණය කරනලද පැලේඩියම් උත්ප්‍රේරකය භාවිතාකර කාබන් කාබන් බන්ධන සැදීමේ ක්‍රමය සඳහායි.
කාබන් කාබන් බන්ධන සෑදීම සාමාන්‍යයෙන් අධික ශක්තියක් අවශ්‍යය. මෙම උත්ප්‍රේරකය මගින් එම බන්ධන සෑදීම ඉතාම පහසුවෙන් සිදුකරන බැවින් දැනට වෙළදපොලේ ඇති ඖෂධ බොහොමයක්, අලුත් ඉලෙක්ට්‍රොනික් භාණ්ඩවල ඇති කොටස් සෑදීමට අවශ්‍යවන ද්‍රව්‍ය මෙම ක්‍රමය භාවිතාකර සංශ්ලේෂණය කර තිබේ. තවදුරටත් කියවන්න
Trio wins Nobel for key chemical tool
Wednesday, October 6, 2010
Tuesday, October 5, 2010
2010 - භෞතික විද්‍යා නොබෙල් ත්‍යාගය සහ අදී වේගී පරිගණක, පාරදෘශ්‍ය ස්පර්ශ තිර
වැඩිදුර මෙතැනින් කියවන්න: http://news.yahoo.com/s/ap/20101005/ap_on_hi_te/eu_nobel_physics
පින්තූරය: http://www.lbl.gov/Science-Articles/Archive/sabl/2007/Nov/gap.html
Monday, October 4, 2010
2010 - වෛද්‍ය හා කායික විද්‍යාව පිලිබඳ නොබෙල් ත්‍යාගය
මෙම වසරේ ප්‍රථමයෙන්ම නිවේදනය කල වෛද්‍ය හා කායික විද්‍යාව පිලිබඳ නොබෙල් ත්‍යාගය රොබර්ට් ජී එඩ්වර්ඩ් මහතාට හිමිවී ඇත. මෙම ත්‍යාගය ලැබීමට හේතුව ඔහු විසින් නිර්මානය කල නාලස්ථ සංසේචනය (in-vitro fertilization) (නළ දරුවන්) සඳහායි.
මෙම නිවේදනය සහ ප්‍රථම නළ දරුවා (දැන් තරුණියක්) සහ එඩ්වර්ඩ් මහතා සමග සාකච්චාවක වීඩියෝව මෙතැනින් බලන්න.
http://www.latimes.com/news/science/la-sci-nobel-medicine-20101005,0,5822420.story
කළින් ලියු අනාවැකි වලින් පලමුවැන්න වැරදිය. එම ලිපිය මෙතැනින්
වසරේ නොබෙල් ත්‍යාග අනාවැකි.......???
මෙම නිවේදනය සහ ප්‍රථම නළ දරුවා (දැන් තරුණියක්) සහ එඩ්වර්ඩ් මහතා සමග සාකච්චාවක වීඩියෝව මෙතැනින් බලන්න.
http://www.latimes.com/news/science/la-sci-nobel-medicine-20101005,0,5822420.story
කළින් ලියු අනාවැකි වලින් පලමුවැන්න වැරදිය. එම ලිපිය මෙතැනින්
වසරේ නොබෙල් ත්‍යාග අනාවැකි.......???
Saturday, October 2, 2010
න්‍යෂ්ටික බලය අපට සුදුසුද?
මුලින්ම සඳහන් කළයුත්තේ මා මේ ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් සෙවීම සඳහා මෙම සටහල ලියන බවත්, මේ මොහොතේ ඒගැන නිගමනයකට පැමිණ නැති බවත්ය.
මේ පිළිබඳව ලිපි දෙකක් ඇල්කෙමියා විසින් ලියා තිබූ බැවින් එම ලිපි 2ට ඌන පූර්ණයක් ලෙස මෙය ලිවීමට අදහස් කරමි. එබැවින් ඔබ එමලිපි මෙතැනින් (http://ariyananda.wordpress.com/) කියවා ඉන් පසු මේ ලිපිය කියවන්න යැයි ඉල්ලා සිටිමි.
ලංකාවේ න්‍යෂ්ටික බලය සඳහා පාවිච් කිරීමට බලා පොරොතු වෙනුයෙ තෝරියම්-232 සමස්ථානිකය භාවිතා කරමින්ය. එමනිසා ඒගැන අවධානයක් යොමුකිරීමට බලාපොරොත්තුවෙමි.
1. ලංකාවෙ බහුලව පවතින තෝරියනයිට්වලින් (මුලින්ම සොයාගෙන් ඇත්තේ ආනන්ද කුමාරස්වාමි විසිනි) තෝරියම් නිස්සාරණය කර ගැනීම මුලික පියවරයි. මේ සඳහා සෝඩියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් භාවිතාකර අධික උෂ්ණත්වයකට රත්කරන ක්‍රියාවලියක් දැනට භාවිතාවේ. යුරේනියම් භාවිතයේදී මෙවැනි රත් කිරීම මගින් නිසාරණය කිරීමේ මුලික පියවරක් නොමැත.
2. තෝරියම් ඩයොක්සයිඩ් (ThO2 - තෝරියනයිට්වල අඩංගු ප්‍රධාන සංයෝගය) විඛණ්ඩනීය තත්වයට ගෙන ඒම සඳහා යුරේනියම් සමස්ථානිකයක් සමග මුලික පියවරකදී ප්‍රතික්‍රියා කළයුතුවේ.
3. න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරකය (nuclear reactor) සඳහාද යුරේනියම් අවශ්‍යවේ.
4. තෝරියම් 232 හි වාසි
මගේ නිරීක්ෂණ
1.ඉහත සඳහන්කල සෑම පියවරකදීම (උදාහරණයක් ලෙස, තෝරියම් නිස්සාරණයකරන පියවරේදී අධික උෂ්ණත්වයකට රත් කිරීම) බලශක්තිය පාවිච්චිකිරීම අවශ්‍යවේ. එමනිසා අවසාන පිරිවැය සාඵල්‍යතා විශ්ලේෂණයට (cost effectiveness analysis) එම සෑම පියවරක්ම අදාළ කර ගතයුතුය
2. අපේ රටේ තිබෙන සෑම ඛනිජද්‍රව්‍යක්ම (මිනිරන්, ෆොස්ෆේට්, මැණික්) හාරා පිටරට යැවීම පමණක් සිදුකරන නිසා තෝරියම් නිස්සාරණයකරන කර්මාන්තශාලාවක් මුලින් ඉඳිකිරීම සුදුසුයැයි මට සිතේ. එහි ක්‍රියාකාරිත්වය අනුව දෙවැනිපියවර ලෙස විදුලිබලාගාරය ඉඳිකළ හැක. මෙමගින් න්‍යෂ්ටික ද්‍රවයගැන අවබෝධයක්ද සේවකයින්ට ලබාගත හැක
3. නිස්සාරණය සඳහා අවශ්‍යවන සෝඩියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් අතීතයේ පරන්තන්හී නිපදවන ලදී. මෙම කර්මාන්තශාලාව අභාවයටගියෙ යුද්ධයට පෙරය. එමනිසා පිරිවැය අඩුකර ගැනීම සඳහා එම කර්මාන්තශාලාව නැවත ආරම්භකිරීම කළයුතුයැයි මම සිතමි
4. න්‍යෂ්ටික අනතුරු වළක්වා ගැනීම සහ චර්නෝබිල් වැනි (http://www.chernobyl.info/index.php) අනතුරක් ලංකාවට දරා ගත හැකිද යන්නද විශ්ලේෂණයට ඇතුළත්විය යුතුය. ශ්‍රිලංකාව දූපතක් බැවින් සහ නිරිතදිගින් සහ ඊශානදිගින් හමනා සුළඟින් කොයිතරම් කාලයක්තුල කුමන ප්‍රදේශ සීමාවක් අනතුරකට ලක්වෙයිද යන්නද විශ්ලේෂණය කළයුතුය. චර්නෝබිල් වැනි අනතුරු සිදුවීමේ හැකියාව අවමවුවද සර්ව අශුභවාදී විශ්ලේෂණයක්ද නොකරසිටීමේ අනතුර ලෙහෙසියෙන් ඉවතලා හැක්කක් නොවේ
5. මෙයට අමතරව න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය ගබඩා කිරීම, ප්‍රවාහනය කිරීම, එම කර්තව්‍යන්ගේ ආරක්ෂාව පිළිබඳවද විශ්ලේෂණයක් කළයුතුය. ඒ සඳහා වැයවන පිරිවැයද මෙම බලශක්ති ප්‍රවාහයේ පිරිවැයට එක්කල යුතුය
දේශපාලන, විද්‍යාත්මක සහ පාරිසරික ක්‍රියාකාරීන්ගේ බලපෑම්වලින් තොරව කරනලද ස්වාධීන විශ්ලේෂණාත්මක අගැයීමක් සම්පූර්ණයෙන් කියවා බලන තුරු මගේ තීරණය අත්හි‍ටුවා තැබීමය මම තීරණය කළෙමි. කෙසේවෙතත් විද්‍යාත්මක දෑගැන කිසිම සංවාදයක් සිදු නොවන රටක මෙමගින් හෝ විද්‍යාත්මක සංවාදයක් ඇතිවීමගැන මම සතු‍ටුවෙමි. බලශක්ති නිපදවීමගැන හදාරන ඉංජිනේරු සිසුන්ට හෝ බලශක්ති ඉංජිනේරුවන්හට තමන්ගේ විශ්ලෙෂණයන් ඉදිරිපත්කිරීමට ආරධනා කරමි.
මේ පිළිබඳව ලිපි දෙකක් ඇල්කෙමියා විසින් ලියා තිබූ බැවින් එම ලිපි 2ට ඌන පූර්ණයක් ලෙස මෙය ලිවීමට අදහස් කරමි. එබැවින් ඔබ එමලිපි මෙතැනින් (http://ariyananda.wordpress.com/) කියවා ඉන් පසු මේ ලිපිය කියවන්න යැයි ඉල්ලා සිටිමි.
ලංකාවේ න්‍යෂ්ටික බලය සඳහා පාවිච් කිරීමට බලා පොරොතු වෙනුයෙ තෝරියම්-232 සමස්ථානිකය භාවිතා කරමින්ය. එමනිසා ඒගැන අවධානයක් යොමුකිරීමට බලාපොරොත්තුවෙමි.
1. ලංකාවෙ බහුලව පවතින තෝරියනයිට්වලින් (මුලින්ම සොයාගෙන් ඇත්තේ ආනන්ද කුමාරස්වාමි විසිනි) තෝරියම් නිස්සාරණය කර ගැනීම මුලික පියවරයි. මේ සඳහා සෝඩියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් භාවිතාකර අධික උෂ්ණත්වයකට රත්කරන ක්‍රියාවලියක් දැනට භාවිතාවේ. යුරේනියම් භාවිතයේදී මෙවැනි රත් කිරීම මගින් නිසාරණය කිරීමේ මුලික පියවරක් නොමැත.
2. තෝරියම් ඩයොක්සයිඩ් (ThO2 - තෝරියනයිට්වල අඩංගු ප්‍රධාන සංයෝගය) විඛණ්ඩනීය තත්වයට ගෙන ඒම සඳහා යුරේනියම් සමස්ථානිකයක් සමග මුලික පියවරකදී ප්‍රතික්‍රියා කළයුතුවේ.
3. න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරකය (nuclear reactor) සඳහාද යුරේනියම් අවශ්‍යවේ.
4. තෝරියම් 232 හි වාසි
- න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍යවල විකිරණශීලීත්වය පවතින කාලසීමාව ඉතා අඩුය (නමුත් මේවා විකිරණශීලී අපද්‍රව්‍යබව මතකතබා ගතයුතුය)
- දැනට පවත්නා තාක්ෂණය අනුව තෝරියම් භාවිතා කොට න්‍යෂ්ටික ආයුධ නිපද විය නොහැක. තෝරියම් 232 -> යුරේනියම් 232, 233 සමස්ථානික සෑදුවද, ඒවා අධික උණුසුමකින් පවතින බැවින් ආයුධ නිපදවීමට යොදා ගත නොහැක
- යුරේනියම්වලට සාපේක්ෂව තෝරියම් නිදි අධික වශයෙන් පවති
- කලින් සඳහන්කල පරිදි විඛණ්ඩනීයතත්වයට ගෙනඒමට යුරේනියම්-235 භාවිතා කිරීමට සිදුවන බැවින් න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය සම්පුර්ණයෙන්ම කෙටිකාලීන විකිරිණශීලිත්වයකින් යුතුයැයි සිතීම වැරදියි
- එයට අමතරම සමහර දීර්ඝ ජීව කාලයක් සහිත ඇක්ටිනයිඩ් සමස්ථානිකද මෙම අපද්‍රව්‍යවල තිබේ
- ඉන්දියාවේ ඇති විශාල තෝරියම් නිදි නිසා ඔවුන් තෝරියම් පිළිඹඳ විද්‍යාත්මක පරීක්ෂණ පැවැත්වුවද න්‍යෂ්ටික ආයුධ සඳහා යොදාගත නොහැකි බැවින්, ලොව පුරා තෝරියම් පර්යේෂණවලට වියදම්කරන මුදල් ප්‍රමාණය ඉතා අඩුය (විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ සඳහා මුදල් වෙන්කිරීමේ දුක්ඛදායී තත්වය එයයි)
මගේ නිරීක්ෂණ
1.ඉහත සඳහන්කල සෑම පියවරකදීම (උදාහරණයක් ලෙස, තෝරියම් නිස්සාරණයකරන පියවරේදී අධික උෂ්ණත්වයකට රත් කිරීම) බලශක්තිය පාවිච්චිකිරීම අවශ්‍යවේ. එමනිසා අවසාන පිරිවැය සාඵල්‍යතා විශ්ලේෂණයට (cost effectiveness analysis) එම සෑම පියවරක්ම අදාළ කර ගතයුතුය
2. අපේ රටේ තිබෙන සෑම ඛනිජද්‍රව්‍යක්ම (මිනිරන්, ෆොස්ෆේට්, මැණික්) හාරා පිටරට යැවීම පමණක් සිදුකරන නිසා තෝරියම් නිස්සාරණයකරන කර්මාන්තශාලාවක් මුලින් ඉඳිකිරීම සුදුසුයැයි මට සිතේ. එහි ක්‍රියාකාරිත්වය අනුව දෙවැනිපියවර ලෙස විදුලිබලාගාරය ඉඳිකළ හැක. මෙමගින් න්‍යෂ්ටික ද්‍රවයගැන අවබෝධයක්ද සේවකයින්ට ලබාගත හැක
3. නිස්සාරණය සඳහා අවශ්‍යවන සෝඩියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් අතීතයේ පරන්තන්හී නිපදවන ලදී. මෙම කර්මාන්තශාලාව අභාවයටගියෙ යුද්ධයට පෙරය. එමනිසා පිරිවැය අඩුකර ගැනීම සඳහා එම කර්මාන්තශාලාව නැවත ආරම්භකිරීම කළයුතුයැයි මම සිතමි
4. න්‍යෂ්ටික අනතුරු වළක්වා ගැනීම සහ චර්නෝබිල් වැනි (http://www.chernobyl.info/index.php) අනතුරක් ලංකාවට දරා ගත හැකිද යන්නද විශ්ලේෂණයට ඇතුළත්විය යුතුය. ශ්‍රිලංකාව දූපතක් බැවින් සහ නිරිතදිගින් සහ ඊශානදිගින් හමනා සුළඟින් කොයිතරම් කාලයක්තුල කුමන ප්‍රදේශ සීමාවක් අනතුරකට ලක්වෙයිද යන්නද විශ්ලේෂණය කළයුතුය. චර්නෝබිල් වැනි අනතුරු සිදුවීමේ හැකියාව අවමවුවද සර්ව අශුභවාදී විශ්ලේෂණයක්ද නොකරසිටීමේ අනතුර ලෙහෙසියෙන් ඉවතලා හැක්කක් නොවේ
5. මෙයට අමතරව න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය ගබඩා කිරීම, ප්‍රවාහනය කිරීම, එම කර්තව්‍යන්ගේ ආරක්ෂාව පිළිබඳවද විශ්ලේෂණයක් කළයුතුය. ඒ සඳහා වැයවන පිරිවැයද මෙම බලශක්ති ප්‍රවාහයේ පිරිවැයට එක්කල යුතුය
දේශපාලන, විද්‍යාත්මක සහ පාරිසරික ක්‍රියාකාරීන්ගේ බලපෑම්වලින් තොරව කරනලද ස්වාධීන විශ්ලේෂණාත්මක අගැයීමක් සම්පූර්ණයෙන් කියවා බලන තුරු මගේ තීරණය අත්හි‍ටුවා තැබීමය මම තීරණය කළෙමි. කෙසේවෙතත් විද්‍යාත්මක දෑගැන කිසිම සංවාදයක් සිදු නොවන රටක මෙමගින් හෝ විද්‍යාත්මක සංවාදයක් ඇතිවීමගැන මම සතු‍ටුවෙමි. බලශක්ති නිපදවීමගැන හදාරන ඉංජිනේරු සිසුන්ට හෝ බලශක්ති ඉංජිනේරුවන්හට තමන්ගේ විශ්ලෙෂණයන් ඉදිරිපත්කිරීමට ආරධනා කරමි.
Subscribe to:
Posts (Atom)